Sáng nay 8/3, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc – UNDP Việt Nam – Nhóm kỹ thuật Bình đẳng giới và bao trùm xã hội của Chương trình Đối tác hành động Quốc gia về Nhựa, cùng Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế – IUCN tổ chức hội thảo tham vấn tại Hội An về sự đóng góp của lực lượng lao động phi chính thức trong giảm thiểu chất thải rắn; thảo luận các góp ý cho tiến trình đàm phán của Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa; đồng thời tích hợp khu vực phi chính thức vào quá trình thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất – gọi tắc là EPR.
Hội thảo đã nhận được sự tham gia tích cực từ các cơ quan Nhà nước, đơn vị nghiên cứu, thành viên của Nhóm Bình đẳng giới và bao trùm xã hội…
Thông tin tại hội thảo cho biết, hiện có khoảng 60% lượng rác thải nhựa trên toàn cầu đã được thu gom và tái chế nhờ vào 20 triệu lao động phi chính thức, đa số là những nhóm dễ tổn thương nhất và bị bỏ ngoài lề của xã hội. Tại Việt Nam, khu vực phi chính thức, trong đó có đến 90% thành phần là nữ giới, giúp thu gom hơn 30% các loại rác nhựa có thể tái chế, giảm bớt gánh nặng về tài chính cho các đơn vị thu gom chính thức và xa hơn là tiềm năng giảm thiểu chi ngân sách công cho việc thu gom và xử lý chất thải.
Để hình thành nền kinh tế tuần hoàn nhựa và thực hiện các kế hoạch quốc gia, việc đảm bảo cho những người lao động phi chính thức có nhiều cơ hội cải thiện sinh kế và hỗ trợ họ chuyển dịch sang hệ thống quản lý chất thải chính thức là hết sức cần thiết.
Nhóm lao động nhặt rác, chủ yếu là phụ nữ, đang làm một công việc rất quan trọng là thu gom, vận chuyển và xử lý các loại rác thải. Vì vậy, họ cũng đóng vai trò chính yếu trong nền kinh tế tuần hoàn. Thách thức ở đây là cải thiện điều kiện việc làm và gắn kết họ với hệ thống quản lý chất thải rắn chính thức. Điều này đòi hỏi cần phải thực hiện hiệu quả việc phân loại rác thải tại nguồn, mở rộng quy mô đầu tư công vào thu gom, xử lý chất thải và thực thi các quy định về chống xả rác…
Tại thành phố Hội An, những mô hình như “Ngôi nhà xanh” hay “Cửa tiệm hạnh phúc” được thiết kế và phát triển bởi những nhóm thu gom phế liệu ở thành phố Hội An, dù chỉ mới được thử nghiệm, song đã bước đầu mang lại hiệu quả, phù hợp với điều kiện của nhiều địa phương và thúc đẩy các ý tưởng sáng tạo. Đây là phương thức tiếp cận để các thành viên Nhóm Bình đẳng giới và bao trùm xã hội NPAP có thể trao đổi, thông qua kế hoạch làm việc năm 2024, cũng như triển khai hoạt động thực tiễn tại các địa phương của Việt Nam…
Hiền Viên – Quang Phi