Trong vòng 5 năm qua, trên địa bàn xã Trà Cang, huyện miền núi cao Nam Trà My đã có tới 6 trường hợp tự vẫn bằng lá ngón khi tuổi đời còn rất trẻ. Mới đây nhất là trường hợp vợ chồng anh Thiên chị Thôi con của già làng Hồ Văn Suốt ở thôn Măng Lâng, xã Trà Cang tự vẫn để lại 4 con nhỏ phải sống với ông bà nội trong tình cảnh rất đáng thương. Điều đáng mừng ông bà nội rất yêu thương cháu nên dành hết tình thương nuôi nấng, cạnh đó là sự vào cuộc của cộng đồng nên 2 trong số 4 trẻ mồ côi trong năm học mới này đã được đến trường, đến lớp.
Lớp học ở điểm trường thôn Măng Lâng xã Trà Cang. |
Hoàn cảnh gia đình 4 trẻ mồ côi này thật đáng thương. Trong căn chòi nhỏ phên vách đã mục, ông bà nội tuổi đều ngoài 80 phải chăm một lúc 4 trẻ nheo nhóc mà mới hôm nào vẫn còn ba mẹ. Công việc luôn tay từ tắm rửa, chăm bẳm, nấu nướng cho ăn uống, rồi thức canh cho lũ trẻ ngủ vì đêm đến chúng rất nhớ nên khóc đòi ba mẹ. Già Hồ Văn Suốt – Ông nội 4 trẻ mồ côi xã Trà Cang, Nam Trà My, Quảng Nam tâm sự: Mình có lỗi, nó chết mình không hay, bây giờ phải cố nuôi cháu thôi. Nuôi để bà con thấy cái chết xấu không còn xấu nữa, vợ chồng mình nấu bắp nấu sắn ăn, gạo ở rẫy để dành nuôi cháu.
Điểm trường ở thôn Măng Lâng, xã Trà Cang chót vót trên đỉnh sương mù. Cả điểm trường chỉ có 3 lớp học với cả thảy 24 em nhỏ. Câu chuyện học tập với các em ở đây chủ yếu đến lớp cho có nề nếp và để đánh vần các chữ cái vì các em vẫn chưa thạo tiếng phổ thông. Trong năm học mới này ở lớp ghép 1 và 2 có thêm một thành viên mới đó là em Hồ Văn Võ 8 tuổi – một trong 4 trẻ mồ côi lần đầu tiên đến lớp. Mất ba mẹ ở tuổi còn quá nhỏ dại nhưng giờ đây em được sống trong tình yêu thương của những người gần gủi. Thầy giáo Nguyễn Tương – Điểm trường Măng Lâng, Trà Cang, Nam Trà My cho biết: Điều kiện lớp học tuy còn thiếu thốn như cũng động viên gia đình đưa con em đến trường hòa nhập cộng đồng nhất là các em con mồ cô.
Các trẻ mồ côi do hủ tục đã được đến trường. |
Chị cả bốn trẻ mồ côi là Hồ Thị Vong năm nay 10 tuổi, sau sự cố xảy ra với gia đình, thầy hiệu trưởng trường dân tộc nội trú xã Trà Cang Nguyễn Khắc Điệp thương tình đã đến động viên gia đình đồng thời xin phép ông bà nội đưa em về sống nội trú tại trường để ăn học. Và như thế 2 trong số 4 trẻ mồ côi vì hủ tục, trong tình thế hết sức bế tắc nhất là con đường học hành thì nay các em đã được tạo điều kiện đến trường đến lớp. Thầy giáo Nguyễn Khắc Điệp -Trường Dân tộc nội trú Trà Cang, Nam Trà My, Quảng Nam cho biết thêm: Để thay đổi các phong tục tập quán trước kia không phù hợp với hiện tại thì thầy cô truyền đạt dạy dỗ và nói được những tác hại của các hủ tục cho học sinh từ đó các em có nhận thức hiểu được và nói lại cho người thân trong gia đình, từng bước xóa dần các hủ tục lạc hậu.
Bốn trẻ mồ côi do cha mẹ ăn lá ngón được sống trong tình yêu thương của ông bà nội và hai em lớn đã được đến trường. |
Gần 40 năm sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất, những hủ tục lạc hậu vẫn đeo bám lấy bản làng các dân tộc thiểu số vùng cao. Nguyên nhân có nhiều, dễ thấy là do trình độ nhận thức hạn chế, đời sống quá khó nghèo, trong khi đó vai trò của các già làng, trưởng bản chưa được phát huy. Điều này gióng lên hồi chuông cảnh báo. Ngoài các chính sách đầu tư phát triển KT-XH miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đòi hỏi chính quyền địa phương và các hội đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo nhận thức, giúp đồng bào các dân tộc thiểu số từng bước loại bỏ những hủ tục lạc hậu để không còn xảy ra những sự việc đáng tiếc như gia đình 4 me mồ côi cha mẹ nói trên.
Phạm Thị Trúc Vi